Türkiye’de denizcilik eğitiminin sorunları hakkında görüşlerimiz aşağıda sunulmuştur.

 

Madde 1.
Türkiye’de denizcilik eğitiminin temeli yanlış zemine oturtuIduğu için eğitim sistemi tümüyle sorunludur.
Çözüm Önerisi
Denizcilik eğitimi ve sertifikalandırılma şartlarını ve müfredatını belirleyen STCW kuralları olmasına rağmen Türkiye’de denizcilik eğitimi Milli Eğitim Bakanlığı ve Yüksek Öğretim Kurumu müfredatına göre yapılmaktadır. Denizcilik eğitiminin MEB ve YÖK müfredatı yerine STCW müfredatında yapılması ve STCW gereksinimlerine göre sertifika verilmesi gerekmektedir. Bu gereksinim karşılanmadığı için
aşağıda verilen sorunlar yaşanmaktadır.

1.1. Zabitlere 3000 GT ve 3000 KW sınırlaması getirilmiş olması.

 

STCW kodu II/1 ve III/1 kuralına göre eğitim gören ve bu kuralın gereği olarak sınırsız zabit yeterliliği alması gereken zabitlere 3000 GT ve 3000 KW sınırlaması yapılan yeterlilik verilmektedir. Eğitim ve belgeleme MEB ve YÖK müfredatına göre değerlendiriIdiği için; yanlış uygulamanın sonucu olarak, yeterlilik seviyeleri de diploma üzerinden yapılmaktadır. Bunun sonucu olarak, lisans diploması ile ön lisans ve lise diplomasının eşit olamayacağı şeklinde yanlış bir değerlendirilme yapılmaktadır. STCW kodu bölüm A/II ve A/III zabitlerin hangi eğitimi nasıl alacaklarını, IMO model kursları ise eğitimin süresini belirtmektedir. IMO özellikle denizcilik eğitimIerini KURS olarak açıkIamış ve yeterlilik icin kurslarda alınacak eğitimin sürelerini ve müfredatını belirlemiştir. Denizcilik eğitiminin uluslararası sözleşmeler ve standartlarda yapılmasi için eğitimin MEB ve YÖK müfredatına göre değil STCW müfredatına göre yapılması. Yeterlilik ve belgelendirmenin
diplomaya göre değil STCW şartlarına göre yapılması gerekmektedir.

 

 

1.2. Gerçekten denizde çalışacak ve denizi seven gençlerin yerine, puanı tutan ve mezun olduğunda denizciliği yapmayan birçok genc insana denizcilik eğitimi verilmektedir.

Denizcilik eğitiminin MEB ve YÖK müfredatında olması ve bu kurumların sınav sistemine göre yerleştirme yapıIdığı için denizcilik mesIeğini yapmak istemeyen ve/veya denizi ve denizciliği sevmeyen birçok genç gereksiz yere denizcilik eğitimi almaktadir.
Gerçekten denizi ve denizciIiği seven ve bu mesIeği yapmak isteyen birçok genç
sırf puanı tutmadığı için denizcilik eğitimi veren okullara girememektedir. Bir tarafta denizci olmak istemeyen ve puanı tuttuğu için denizcilik eğitimi alan ve mezun olduğunda denizden başka sektörlerde çalışan binlerce genç diğer tarafta denizcilik mesleğini gönülden yapmak isteyen ve puanı tutmadığı için bu okullara giremeyen binlerce genç vardır. Denizcilik eğitiminde IMO model kurslar ve STCW müfredatı uygulanmış olsa sadece denizde çalışmaya istekli ve denizcilik mesleğini yapacak gençler denizcilik eğitimi alacaklarından boşa zaman ve emek israfı olmayacaktır.

 

1.3. Meslek eğitimi veren öğretim görevlilerinin çoğunlukla denizci kökenli olmaması ve eğitimin niteliği.

 

Denizcilik eğitimini veren öğretim görevlileri ve hocaların denizci kökenli olmamaları, denizin spesifik şartlarını bilmemeleri, denizle ilgili konuda empati kuramamaları denizcilik eğitimini etkilemektedir.
Ayrıca, her gün değişen denizcilikle ilgili yeni kurallar ve uygulamalarının MEB ve YÖK eğitim müfredatında olmaması nedeniyle mezun olan öğrenciler mevcut durumdan habersiz, staja çıkmaktadır.

 

Madde 2.
Sınırlama getirilen Zabitlerin mezun olduklarında işe yerleşme sorunları.
Zabit; stajyerlikten yeni kurtulmuş daha öğrenim aşamasında ve/veya öğrenimini pratiğe dökme aşamasında olan kişidir. Bu nedenle zabitlerin her tonaj ve her sefer bölgesinde çalışarak bilgi ve tecrübe sahibi olması gerekmektedir. Bununla birlikte 3000 GT ve 3000 KW altı gemilerin asgari donatım belgesinde zabit kadrosu zaten yoktur. Mezun olan ve sınırlama nedeniyle iş bulamayan bir sürü genç insan başka sektörlerde çalışmaya zorlanmaktadır. STCW kod kurallarına uygun şekilde zabitlerden sınırlamanın kaldırılarak her tonaj ve her bölgede çalışması sağlanmalı hatta ülke ekonomisine katkı sağlaması açısından bu zabitlerin yabancı şirketlerde çalışma imkanı verilmelidir.

 

Madde 3.
Denizcilik öğrencilerinin staj bulma ve staj sorunları.
STWC kod gereği denizcilik eğitimi, teorik ve pratik olarak karma yapılmalıdır. Eğitimin teorik bölümü devam ederken aynı zamanda pratik yapabilmeleri için sömestr döneminde kısa süreli staj yapma zorunluluğu da vardır. Ancak gemilerinde kısa dönem stajyer alınması firmalar için (gemiye katılma-ayrılma masrafları) ek maliyet getirdiğinden ve zamanın kısa olmasından dolayı tercih edilmemektedir. Çoğu öğrenci kısa dönem stajı yapamamaktadır. Kısa dönem stajı süresinin uzatılması veya kamuya ait kabotaj ve/veya liman seferi yapan gemilerde staj yapma imkanı verilmelidir.